Wat is mantelzorg?

Mantelzorg is de zorg die je verleent aan een naaste die hulp nodig heeft. Dit kan een familielid, vriend of buur zijn. Het gaat om langdurige zorg die niet door professionele zorgverleners wordt gegeven. Mantelzorgers bieden praktische hulp, emotionele steun en persoonlijke verzorging aan de persoon die zorg nodig heeft. Dit kan variëren van het regelen van afspraken en administratieve taken tot het bieden van intensieve zorg aan iemand met een chronische ziekte of handicap. In Nederland zijn er ongeveer 5 miljoen mantelzorgers.

Hoe wordt je mantelzorger?

Je kunt op verschillende manieren mantelzorger worden. Soms ontstaat de behoefte aan mantelzorg geleidelijk, bijvoorbeeld als een familielid langzaam meer hulp nodig heeft. In andere gevallen kan een plotselinge gebeurtenis, zoals een ongeval of ziekte, ervoor zorgen dat je ineens mantelzorger wordt. Mantelzorg kan veel tijd en energie kosten en het is belangrijk om je bewust te zijn van je eigen draagkracht en draaglast. Als mantelzorger is het daarom essentieel om indien nodig ondersteuning te zoeken.

Wat is draagkracht en draaglast bij mantelzorg?

Mantelzorg kan zowel fysiek als emotioneel belastend zijn en veel mantelzorgers ervaren een hoge druk. Het is belangrijk om een gezonde balans te vinden tussen de hoeveelheid zorg en taken die je op je neemt (draaglast) en je fysieke en mentale capaciteit om deze taken uit te voeren (draagkracht). Als deze balans verstoord raakt, kan dit leiden tot overbelasting. Ongeveer 460.000 mantelzorgers in Nederland voelen zich zwaar belast. Het is daarom van cruciaal belang om als mantelzorger goed voor jezelf te zorgen en indien nodig ondersteuning te zoeken.

Wat is overbelasting bij mantelzorg?

Overbelasting bij mantelzorg kan ontstaan door verschillende factoren, waaronder de balans tussen draagkracht en draaglast. Als er te lang en te veel van een mantelzorger wordt gevraagd, kan dit negatieve gevolgen hebben voor hun lichamelijke en geestelijke gezondheid. Het is daarom belangrijk om tijdig signalen van overbelasting te herkennen.

Als mantelzorger is het belangrijk om te beseffen dat het accepteren van hulp geen teken van zwakte is. Integendeel, het is een teken van zorg voor jezelf. Zorg goed voor jezelf, zodat je de zorg voor je naaste op de best mogelijke manier kunt blijven bieden. Dit betekent dat je je eigen grenzen moet erkennen en niet bang moet zijn om hulp te vragen.

Signalen van overbelasting kunnen onder andere aanhoudende vermoeidheid, prikkelbaarheid, slaapproblemen, veranderingen in eetpatroon, terugkerende lichamelijke klachten en verlies van interesse in activiteiten zijn. Als je deze signalen herkent, is het belangrijk om actie te ondernemen.

Er zijn verschillende manieren om overbelasting te voorkomen of verminderen. Bouw een goed ondersteunend netwerk op met familieleden, vrienden, buren of professionele zorgverleners. Maak ook gebruik van beschikbare mantelzorgdiensten zoals respijtzorg. Stel realistische verwachtingen en verdeel de taken met anderen.

Tot slot is het belangrijk om goed voor je eigen fysieke en mentale gezondheid te zorgen. Zorg voor voldoende rust, slaap, gezonde voeding en lichaamsbeweging en zoek manieren om stress te verminderen.

Hoe veerkacht versterken bij mantelzorg?

Het versterken van veerkracht is essentieel om mantelzorgers te ondersteunen bij het omgaan met de uitdagingen van mantelzorg. Veerkracht helpt mantelzorgers om zich aan te passen aan veranderingen, stress te verminderen en beter om te gaan met emotionele belasting. Er zijn verschillende manieren waarop mantelzorgers hun veerkracht kunnen versterken. Zoeken naar sociale steun, het nemen van rust, het hanteren van stressverminderende technieken en het aanleren van ACT (Acceptance and Commitment Therapy) vaardigheden zijn enkele voorbeelden.

Welke zorgprofessionals ondersteunen mantelzorgers?

In Nederland zijn er verschillende zorgprofessionals die specifiek gericht zijn op het ondersteunen van mantelzorgers. Enkele voorbeelden zijn: 

• Mantelzorgconsulent: biedt informatie, advies en ondersteuning aan mantelzorgers. Ze kunnen helpen bij het regelen van praktische zaken, het vinden van respijtzorg en het bieden van een luisterend oor.
• Mantelzorgmakelaar: helpt mantelzorgers bij het regelen en coördineren van zorgtaken. Ze kunnen ondersteuning bieden bij administratieve taken, zoals het aanvragen van voorzieningen en het regelen van financiële zaken.
• Onafhankelijke cliëntondersteuner: ondersteunt mantelzorgers bij het regelen van zorg en het maken van keuzes. Ze bieden onafhankelijk advies en begeleiding.
• Casemanager dementie: gespecialiseerd in het begeleiden van mantelzorgers van mensen met dementie. Ze bieden informatie, advies en ondersteuning gedurende het gehele zorgproces.

Het zijn van een mantelzorgondersteuner is een betekenisvolle rol. Je helpt mensen die het moeilijk hebben en maakt hun leven een stukje makkelijker.

Waar vind je opleidingen mantelzorgondersteuning?

Er zijn verschillende opleidingen beschikbaar voor mensen die professioneel mantelzorgers willen ondersteunen. Enkele voorbeelden zijn:

• Opleiding mantelzorgconsulent bij Inholland Academy
• Opleiding mantelzorgmakelaar bij verschillende aanbieders.
• Basisopleiding Onafhankelijk cliëntondersteuner bij BCMB
• Opleiding casemanager dementie bij verschillende aanbieders

Deze opleidingen bieden de kennis en vaardigheden die nodig zijn om mantelzorgers professioneel te ondersteunen.

Waar vind je bijscholingen mantelzorgondersteuning?

Er zijn verschillende online trainingen beschikbaar als bijscholing voor zorgprofessionals die mantelzorgers willen ondersteunen. Enkele voorbeelden zijn:

• Online training Mantelzorgondersteuning: geeft praktische handvatten voor het ondersteunen van mantelzorgers.
• Online training Mantelzorgers Coachen met ACT: richt zich op het toepassen van Acceptance and Commitment Therapy in het coachen van mantelzorgers. Het helpt bij het versterken van veerkracht en het omgaan met moeilijke emoties.

Voor zorgprofessionals kan het behalen van accreditatiepunten door het volgen van relevante opleidingen en trainingen van belang zijn. Let op dat je kiest voor erkende opleidingen die accreditatiepunten bieden.

Wat is de WMO?

De WMO, ofwel de Wet maatschappelijke ondersteuning, is een Nederlandse wet die gemeenten verplicht om ondersteuning te bieden aan mensen die hulp nodig hebben bij het zelfstandig kunnen blijven wonen en participeren in de samenleving. De WMO voorziet onder andere in verschillende vormen van mantelzorgondersteuning. Dit betekent dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor het bieden van ondersteuning aan mantelzorgers, zodat zij hun zorgtaken kunnen blijven uitvoeren.

Wat is de WLZ?

De WLZ, ofwel de Wet langdurige zorg, is een Nederlandse wet die de langdurige zorg regelt voor mensen met een chronische ziekte, beperking of ouderdomsproblemen. De WLZ biedt ondersteuning aan mensen die 24 uur per dag zorg en toezicht nodig hebben. Dit betekent dat mensen die voldoen aan de criteria voor langdurige zorg ondersteuning kunnen ontvangen vanuit de WLZ.

Welke organisaties ondersteunen mantelzorgers?

Er zijn verschillende organisaties in Nederland die mantelzorgers ondersteunen. Deze organisaties bieden informatie, advies en praktische hulp aan mantelzorgers. Ze kunnen helpen bij het vinden van respijtzorg, het regelen van praktische zaken en het bieden van emotionele steun. Hier vind je een landelijk overzicht van organisaties die mantelzorgers ondersteunen. Je kunt ook contact opnemen met je gemeente voor meer informatie over lokale ondersteuningsmogelijkheden.

Wat zijn vormen van mantelzorgondersteuning?

Er zijn verschillende vormen van mantelzorgondersteuning beschikbaar om mantelzorgers te helpen bij hun zorgtaken. Enkele belangrijke vormen van ondersteuning zijn:

• Huishoudelijke hulp: biedt ondersteuning bij huishoudelijke taken zoals schoonmaken, opruimen en boodschappen doen.
• Respijtzorg: biedt mantelzorgers tijdelijke verlichting door de zorgtaken tijdelijk over te nemen. Dit kan in de vorm van dagopvang, logeermogelijkheden of inzet van een vrijwilliger.
• Dagbesteding: biedt zorgbehoevende personen de mogelijkheid om deel te nemen aan activiteiten buitenshuis, terwijl de mantelzorger even tijd voor zichzelf heeft.
• Vervoer: voor mantelzorgers die moeite hebben met het vervoer van de zorgbehoevende persoon zijn er verschillende vervoersmogelijkheden beschikbaar, zoals regiotaxi of aangepast vervoer.
• Vrijwilligers en maatjes: kunnen ingezet worden om mantelzorgers te ondersteunen. Ze kunnen gezelschap bieden aan de zorgbehoevende persoon, helpen bij praktische taken of de mantelzorger even ontlasten.

Dag van de mantelzorg 2023

De Dag van de Mantelzorg wordt elk jaar op 10 november gevierd. Op deze dag worden mantelzorgers in het zonnetje gezet en wordt er aandacht besteed aan het belangrijke werk dat zij doen. Er worden vaak verschillende activiteiten en evenementen georganiseerd om mantelzorgers te bedanken voor hun inzet. In 2023 zal deze dag dus op 10 november plaatsvinden. Het is een mooie gelegenheid om stil te staan bij het belangrijke werk dat mantelzorgers doen en om hen te laten zien dat hun inzet gewaardeerd wordt.

Mantelzorg is waardevol en onmisbaar!

Ik hoop dat dit artikel je meer inzicht heeft gegeven in mantelzorgondersteuning in Nederland. Of je nu mantelzorger bent of geïnteresseerd bent in het ondersteunen van mantelzorgers, er zijn verschillende mogelijkheden om hulp en ondersteuning te krijgen. Mantelzorg is een waardevol en onmisbaar aspect van onze samenleving en het is belangrijk dat mantelzorgers de erkenning en ondersteuning krijgen die ze verdienen.